W ludzkim organizmie może przebywać ponad 300 gatunków pasożytów. Można je odkryć w każdej części naszego ciała – w skórze, na włosach, w płucach, mięśniach, stawach, wątrobie, przełyku, krwi, oczach, a także mózgu. Im większą wiedzę na ich temat posiadamy, tym skuteczniej możemy się przed nimi chronić.

---

Jest to temat wstydliwy, lecz niestety nadal nam towarzyszący. Wydawałoby się, że już w połowie XX wieku problem chorób pasożytniczych został rozwiązany. Jednak mimo poprawy warunków sanitarnych i metod zwalczania pasożytów obserwuje się powrót tego typu zakażeń.

Krótki przegląd pasożytów

Nauka o pasożytach to parazytologia. Słowo pasożyt – parazyt pochodzi od greckiego słowa parasitos – współbiesiadnik. Pasożytnictwo jest związkiem pomiędzy jednym gatunkiem (pasożytem) a drugim gatunkiem (żywicielem). Związek ten jest korzystny tylko dla pasożyta. Żywiciel stanowi pokarm oraz środowisko do życia i sam przez ten „układ” jest znacznie osłabiany. Przede wszystkim pasożytnictwo w świetle medycyny należy kojarzyć z chorobotwórczością. Pasożyty mogą być pośrednią przyczyną zagrożenia życia, ponieważ wytwarzają (np. nicienie i roztocza) substancje powodujące silne reakcje alergiczne i zapalne. Dodatkowo przenoszą bakterie, wirusy, riketsje, pierwotniaki. Niewątpliwie są dużym zagrożeniem dla żywiciela, zwłaszcza gdy jest nim słaby organizm, np. dziecko.

Najczęściej występujące

1. Owsik ludzki. Występuje najczęściej u dzieci. Szacuje się, że ok 38% dzieci w wieku 7-14 lat jest zakażonych owsikiem oraz ok 17% dorosłych. Jego obecność początkowo może nie dawać objawów, w miarę samozakażania pojawia się swędzenie okolicy odbytu nasilające się nocą, objawy ze strony układu nerwowego – nadmierna pobudliwość, bezsenność i zmęczenie. Jeśli w rodzinie choruje jedna osoba, to na pewno w niedługim czasie zarazi się cała rodzina.

2. Włosogłówka ludzka. Występuje najczęściej po owsiku. Żyje w jelicie grubym człowieka. W przypadku intensywnej inwazji można spotkać się z objawami ze strony układu pokarmowego, nerwowego i krążenia. Są to bóle w dolnej części brzucha, śluzowa biegunka i stolec pokryty krwią, bezsenność, bóle i zawroty głowy, niedokrwistość.

3. Glista ludzka. Pasożyt występujący w jelicie cienkim u ok ¼ ludności świata. Występuje masowo, samica składa do 200 tysięcy jaj, może osiągać długość 40 cm. Reakcja człowieka na obecność glisty w organizmie może być bardzo odmienna i zależy od wrażliwości osobniczej. Pierwsze objawy to uporczywa pokrzywka, zaburzenia nerwowe i jelitowe. Pozostałe objawy związane są z wędrówką larw w organizmie człowieka i są to: obrzęki twarzy i rąk, zapalenie spojówek, suchy kaszel, bezsenność, niespokojny sen, pobudliwość nerwowa.

4. Tasiemce bąblowcowe. Postacie dojrzałe występują w jelicie cienkim u zwierząt psowatych, natomiast postacie larwalne mogą występować u człowieka. Objawy bąblowicy człowieka zależą od umiejscowienia, wielkości oraz liczby pasożytów. Mogą one się zatrzymać m.in. w wątrobie, mózgu i gałce ocznej, czasami nawet doprowadzając do zgonu.

5. Toksoplasma gondii. Jest pasożytem żyjącym wewnątrz komórek człowieka, około 40% ludności miało kontakt z tym pierwotniakiem, co potwierdza obecność przeciwciał we krwi. Wywoływana przez niego toksoplazmoza przebiega z wysoką gorączką, bólami głowy, objawami zapalenia płuc i mięśnia sercowego, powiększeniem węzłów chłonnych i śledziony. Najbardziej niebezpieczna jest dla noworodków i kobiet w ciąży, u których często dochodzi do poronień z powodu zakażenia Toksoplasma gondii. Z kolei zakażenie u noworodka prowadzi do niedorozwoju umysłowego czy wodogłowia.

6. Wesz odzieżowa i wesz głowowa. Bardzo rozpowszechniony pasożyt zewnętrzny. Samica składa jaja w warstwach odzieży przylegających do ciała. Z jaj wylegają się nimfy, a potem dorosłe osobniki. Podczas wszawicy na skórze powstają swędzące wykwity. Nieleczona wszawica może doprowadzić do strupowatych zmian skórnych oraz zlepiania włosów na skutek sączącego się z ranek płynu surowiczego.

7. Nużeniec. Jest pasożytem podskórnym bytującym w mieszkach włosowych oraz gruczołach łojowych. Wywołuje on miejscowy świąd i reakcję alergiczną, zaczerwienie oraz krosty na skórze.

Jak się zarazić pasożytami?

Pasożyty dostają się do organizmu różnymi drogami: poprzez spożywanie niedomytych owoców i warzyw, picie nieprzegotowanej wody, spożywanie surowych, niedogotowanych potraw, brak higieny osobistej, zbyt bliski kontakt z ukochanym pupilem, którego nie odrobaczamy, w wyniku ukąszenia owadów, a nawet poprzez kurz, który unosi się w powietrzu, podczas kąpieli w zbiornikach wodnych.
Nie zawsze zakażenie może dać jakiekolwiek objawy. Często dopiero w wyniku znacznego spadku odporności pojawiają się specyficzne objawy zakażenia.

Naturalne leczenie

Matka natura wyposażyła nas w doskonały oręż w walce z pasożytami. Oczywiście stosowanie metod naturalnych powinno być konsultowane z lekarzem, ponieważ w niektórych wypadkach może nie być wystarczające.

1. Czosnek pospolity (Allium sativa). Jeden z najsilniejszych surowców roślinnych hamujących rozwój pasożytów. Już w medycynie ludowej stosowany głównie w przeziębieniach. Wykazuje m.in. aktywność przeciwbakteryjną i przeciwpasożytniczą. Może być stosowany doustnie, zewnętrznie do lewatywy, np. przy owsicy. Dzienna dawka to ok 3-4 g w zależności od masy ciała. Jest jednym z najskuteczniejszych środków. Należy stosować około tygodnia.

2. Kora dębu (Quercus cortex). Zawiera związki, które utrudniają rozwój pasożytów. Dodatkowo adsorbuje toksyny. Można stosować wewnętrznie oraz podobnie jak czosnek w postaci wlewek i do przemywania okolic odbytu w profilaktyce owsicy oraz zakażeń bakteryjnych. Tradycyjnie przygotowuje się także z kory dębu nasiadówki.

3. Krwawnik pospolity (Achillea millefolium). Tradycyjnie stosowany jako środek zwiększający wydzielanie soku żołądkowego oraz hamujący krwawienie. Dodatkowym atutem jest działanie przeciwzapalne, przeciwhistaminowe, przeciwdrobnoustrojowe. Skuteczny w walce z pasożytami. Stosowany doustnie i na skórę działa hamująco na procesy autoagresji immunologicznej, dzięki czemu może być z powodzeniem stosowany w fitoterapii chorób autoimmunologicznych typu łuszczyca, reumatyzm, toczeń.

Obecność pasożytów często powoduje nadreaktywność organizmu i prowadzi do reakcji alergicznych. Większość ziół o działaniu przeciwpasożytniczym dodatkowo wycisza wyrzut histaminy. W większości są to zioła zawierające związki gorzkie oraz aromatyczne. Picie dziennie 2-3 filiżanek naparu z krwawnika może stanowić metodę profilaktyki zakażeń pasożytami.

mgr farm. Paulina Głuchowska – artykuł ukazał się w poradniku Naturalnie Zdrowi nr 10/2018