Zioła lecznicze
Bez czarny działanie i zastosowanie:
W lecznictwie stosowane są: kwiat bzu czarnego i owoc bzu czarnego.
- Bez czarny wykazuje działanie moczopędne, związane z obecnością flawonoidów.
- Ma także właściwości napotne, które wywołane są pobudzeniem ośrodka odpowiedzialnego za obniżenie temperatury ciała i wydzielanie potu.
- Surowiec powoduje zwiększenie elastyczności ścian naczyń włosowatych i zmniejszenie ich przepuszczalności. Jest to działanie charakterystyczne dla związków z grupy witaminy P, której przedstawicielem jest występująca w surowcu rutyna.
- Odwary z kwiatów bzu stosuje się wewnętrznie w przeziębieniach, przebiegających z podwyższoną temperaturą ciała, w trudnościach z odkrztuszaniem, a także zewnętrznie do płukania gardła i jamy ustnej oraz przemywań w schorzeniach skóry.
- W kosmetyce dziki czarny bez znajduje zastosowanie przede wszystkim w postaci kąpieli i maseczek.
- Kwiaty mają działanie ściągające, przeciwzapalne, przeciwwysiękowe, antyseptyczne i zapobiegają pękaniu naczyń krwionośnych.
- Tonik z kwiatów czarnego bzu polecany jest do każdej cery, a zwłaszcza starzejącej się i ziemistej. Wygładza i zmiękcza skórę, wybiela piegi oraz łagodzi oparzenia słoneczne.
- Kwiaty działają bardzo korzystnie także na cerę tłustą i mieszaną oraz w przypadku kruchych naczyń krwionośnych.
- Napar z kwiatów czarnego bzu polecany jest również do mycia i płukania włosów suchych.
- Odwar można wykorzystywać do pielęgnacji włosów czarnych w celu pogłębienia ich barwy.
Uwaga: we wszystkich częściach świeżej rośliny występuje typowy dla niej związek – glikozyd sambunigryna, posiadający właściwości toksyczne, powodujący uczucie słabości i wymioty. Glikozyd ten rozkłada się jednak podczas suszenia i gotowania, więc spożywanie przetworzonego surowca jest bezpieczne.
Bez czarny opis
Sambucos nigra L. – Bez czarny (Dziki bez czarny)
Całe baldachy zbiera się na początku kwitnienia i suszy w warunkach naturalnych, w cieniu i w przewiewie lub w suszarniach w 30°C, a następnie osmykuje.
Bez czarny wygląd i pochodzenie:
Krzew lub drzewo z rodziny przewiertniowatych, występujące w całej Europie, pn.-zach. Afryce i Azji Mniejszej; w Polsce rozpowszechniony na niżu i w niższych partiach górskich, bywa sadzony koło domów i w parkach. Lubi gleby żyzne, w miarę wilgotne i nasłonecznione stanowiska. Młode pędy zielone, kora na starszych szarawa lub brunatno-szara, podłużnie spękana. Wys. do 10 metrów. Liście długości do 30 cm, złożone z 5-7 listków eliptycznych lub podługowatych, długo zaostrzonych. Kwiaty białe lub kremowe o silnym, mdłym zapachu, zebrane w płaskie, baldachokształtne kwiatostany. Owocem jest lśniący, czarny lub czarnofioletowy pestkowiec.