Zioła lecznicze
Dziurawiec zwyczajny działanie i zastosowanie:
Ziele dziurawca jest surowcem o zróżnicowanym typie działania, w zależności od postaci zastosowanego leku. Roztwory olejowe lub alkoholowe, zawierające lipofilne składniki, w tym hyperycynę, także pochodne ksantonu i floroglucyny, będące inhibitorami MAO i stymulujące ośrodkowy układ nerwowy, mają właściwości antydepresyjne.
Surowiec, dzięki obecności flawonoidów, działa rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, dróg żółciowych, naczyń krwionośnych, w mniejszym stopniu na drogi moczowe. Składniki olejku i garbniki wywierają działanie przeciwzapalne, przeciwbakteryjne. Ziele dziurawca jest stosowane w zaburzeniach czynnościowych oraz w stanach zapalnych wątroby, także w schorzeniach przewodu pokarmowego jako spasmolyticum.
Wyciągi z surowca, stosowane zewnętrznie, przyspieszają gojenie ran.
Dziurawiec zwyczajny – Opis
Hypericum perforatum L. – Dziurawiec zwyczajny
Surowiec stanowią szczyty pędów, zebrane w początkowym okresie kwitnienia i wysuszone w warunkach naturalnych, w cieniu, w przewiewie lub w suszarniach w temperaturze około 40°C.
Ziele dziurawca zawiera różnorodne składniki chemiczne. Ze względu na charakterystyczny i biologicznie aktywny składnik antranoidowy hyperycynę i związki pokrewne: pseudohyperycynę, protohyperycynę, cyklopseudohyperycynę, może być zaliczone do surowców zawierających antrazwiązki. Obok antranoidów ziele dziurawca zawiera flawonoidy (hyperozyd, rutozyd, kwercetyna), biflawonoidy oraz procyjanidyny, garbniki katechinowe, kwasy fenolowe. W świeżych kwiatach występuje nietrwała hyperforyna, która podczas suszenia ulega rozpadowi.
Dziurawiec zwyczajny – Wygląd i pochodzenie
Bylina występująca pospolicie na łąkach, polanach, zboczach, na skrajach lasów, w widnych zaroślach – na terenie środkowej Europy, w tym również w Polsce, w Azji zachodniej, w Ameryce Płn. i w Afryce północnej. Bywa uprawiana na jałowych glebach. Wysokość do 1 m, silnie rozgałęziona łodyga, u dołu zdrewniała. Liście ułożone naprzeciwlegle kształtu eliptycznego lub lancetowatego, długości około 2 cm. Liście posiadają liczne prześwitujące punkciki, zbiorniczki olejkowe, które można zobaczyć pod światło (stąd też nazwa dziurawiec). Liczne żółte promieniste kwiaty, nakrapiane na szczytach i brzegach brunatnymi plamkami – zbiorniczkami hyperycynowymi. Kwiaty zebrane w gęste kwiatostany – baldachogrona.
Szymon Syreński zwany Syreniuszem, polski przyrodnik, lekarz i botanik, nazwał ziele dziurawca dzwonkami Panny Marii. Dziurawiec jest nazywany również zielem świętojańskim, ze względu na przypisywane mu w dawnych czasach magiczne właściwości. Wierzono, iż odstrasza on złe czary i czarty. W Noc Świętojańską był jednym z ziół stosowanych do plecenia wianków i palenia w ogniu.