Wierzba sp. działanie i zastosowanie

W przypadku wierzby białej surowiec zawiera: do 3% glikozydów fenolowych (salicyna i salikortyna, populina, fragilina, grandydentatyna, salirepozyd), 10% garbników, glikozydy flawonowe. Podobny skład chemiczny ma surowiec z wierzby purpurowej, ale wyższą zawartość glikozydów fenolowych (do 11%).

Wyciągi z kory mają następujące działanie:

► przeciwgorączkowe, ściągające i przeciwzapalne;
Salicyna – glikozyd, pochodna kwasu salicylowego – w soku żołądkowym rozkłada się do alkoholu salicylowego, którego pochodne łatwo wnikają do organizmu. Mają one działanie przeciwgorączkowe i przeciwzapalne oraz przeciwbólowe. Zachodzący synergizm salicylanów, flawonoidów i garbników powoduje, że chociaż dawka salicylanów jest w odwarach z kory wierzbowej niewielka w porównaniu z zawartością kwasu acetylosalicylowego w tabletce aspiryny, to aktywność biologiczna tych związków jest duża. Również działania uboczne, mające miejsce podczas długotrwałego stosowania dość dużych dawek aspiryny, nie występują przy stosowaniu wyciągów z wierzby. Jest to szczególnie ważne u ludzi z chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy, którzy nie powinni używać aspiryny.

► związki czynne zawarte w korze wierzby uszczelniają naczynia włosowate i jednocześnie przeciwdziałają nadmiernej krzepliwości krwi;

► zwiększają ilość wydalanego moczu i poprawiają przebieg reakcji oksydoredukcyjnych;

► pomocniczy środek przeciwreumatyczny.

Kora wierzby może być stosowana przy takich dolegliwościach i chorobach, jak ból głowy, przeziębienie przebiegające z gorączką, różne choroby reumatyczne, nieżyty błon śluzowych przewodu pokarmowego, niezbyt nasilone biegunki. Może być używana w leczeniu miażdżycy ze wzmożoną krzepliwością krwi, zapaleniach żył, a także w przypadkach nadmiernego pocenia się.

W medycynie wykorzystywano korę wierzby również do leczenia nerwobólów i jako środka uspokajającego oraz ułatwiającego zasypianie, a także w przypadkach nerwobólów, bólów kostnych i stawowych.

Wierzba sp. – Opis

Salix alba – Wierzba biała
Salix purpurea – Wierzba purpurowa, Wiklina

W lecznictwie stosowana jest kora wierzby – Salicis cortex, otrzymana z 2-3 letnich gałązek, ścinanych wiosną, gdy ruszają soki. Ścina się pędy gładkie i koruje przez nacinanie obrączek i ściąganie rurek kory. Korę suszy się w suszarniach naturalnych.

Wierzba sp. – Wygląd i pochodzenie

Zarówno wierzba biała, jak i purpurowa występują niemalże w całej Europie, a także w pn-zach. Azji, Afryce; w Polsce pospolite na niżu, w wilgotnych lasach i zalewiskach nadrzecznych.

Wierzba biała – odmianą hodowaną jest wierzba płacząca, wys. do 30 m, korona szeroka i rozłożysta. Posiada krótki, często pochyły pień, od którego wznoszą się konary. Gałęzie giętkie; kora ciemnoszara, popękana. Drewno tej wierzby bardzo miękkie i łatwo próchniejące. Pędy bardzo smukłe, barwy szarej, delikatnie owłosione. Liście wąskie, lancetowate, dł. ok. 8 cm. Młode liście obustronnie jedwabiście owłosione, starsze tylko na spodniej stronie. Latem górna strona liści ciemnozielona, spodnia srebrzysta. Roślina dwupienna, kwiaty zebrane w kwiatostany zwane zwyczajowo baziami. Owocem filcowato owłosiona szara torebka. Nasiona bardzo drobne z pęczkiem srebrnych włosków, rozsiewane przez wiatr.

Wierzba purpurowa – roślina dwupienna, pędy wys. do 6 m, nagie, początkowo purpurowe, później zielonkawoszare, połyskujące. Liście łopatkowatolancetowate, dł. do 13 cm, nagie, na dole całobrzegie, na górze piłkowane. Kwiaty pojawiają się wcześniej lub jednocześnie z liśćmi. Kwitnie III – IV. Owocem torebka.